Bill Ackman is de baas van Pershing Square, een hedgefonds dat niet alleen belangen in bedrijven aankoopt en met veel winst probeert door te verkopen, maar dat zich ook actief bemoeit met de gang van zaken om de uiteindelijke winst te optimaliseren.

Hoe dat er in de praktijk aan toe gaat en wat dat kan betekenen voor medewerkers, leveranciers en klanten van dergelijke bedrijven is genoegzaam bekend.

Pershing Square behaalt een rendement van 21% per jaar en dat is heel veel. Zo veel dat Ackman in sommige kringen als superman wordt gezien. Hij is bovenbaas in de wereld van de hedgefunds.

Toch betrappen we hem hier op een vergissing: “Het enige wat geld voor mij betekent is onafhankelijkheid”, stelde Ackman in een portret geschreven door Katrina Brooker. Ackman, wiens strategie het is om de dingen eenvoudig te houden, maakt het hier wat té eenvoudig. Want als hij echt meent dat geld tot onafhankelijkheid leidt, moet hij zich eens afvragen wat zijn geld hem zou brengen zonder dat er andere mensen zijn die bereid zijn, al dan niet in ruil voor dat geld, iets voor hem te doen.

Op de website van de Summer Foundation verschijnt een reeks blogs over geld. Nummer zes gaat over de vraag hoeveel geld er op de wereld moet zijn.

Hoeveel geld is er eigenlijk nodig? Dat is natuurlijk deels een onmogelijke vraag. Maar deels ook niet: ieder mens zou over zoveel geld moeten beschikken dat hij op een menswaardige manier in zijn behoeften kan voorzien. Als er minder geld zou zijn dan vanuit dit gezichtspunt nodig is, dan moet er meer geld komen. Als er meer geld is, zou die extra hoeveelheid geld in zekere zin ‘onschadelijk’  moeten worden gemaakt.
Dit ‘onschadelijk’ maken is eigenlijk hetzelfde als wat er hiervoor over het ‘schenkgeld’ is gezegd: dat is het geld waarmee alle sectoren in de samenleving die niet tot de werkelijke economie behoren, moet worden bekostigd. Die sectoren -denk aan onderwijs, wetenschap, kunst, religie, rechtspraak, gezondheidszorg- zijn bepaald niet overbodig. Het zijn sectoren waarbinnen geen concrete waarde wordt geschapen en die voor hun voortbestaan afhankelijk zijn van deze ‘derde geldstroom’: het schenkgeld, het geld dat onschadelijk wordt gemaakt door het te besteden zonder er een waarde voor terug te krijgen.

Op de website van de Summer Foundation verschijnen in deze weken een aantal korte teksten over geld. Tot dusverre vier en er volgen er nog meer.
Deze gaat over iets wat je met geld niet kunt doen, namelijk geld verdienen.

Is het niet zo dat er nog op een andere manier waarde wordt geschapen, bijvoorbeeld in de financiële wereld?
Nee, dat is niet zo. Geld verdienen is niet hetzelfde als waarde scheppen.

Jaja, die Rudolf, die was niet op zijn achterhoofd gevallen!
Bedenk daarbij: dit sprak hij uit op 30 november 1918.

“Er bestaat iets hoogst onnatuurlijks in het sociale bestel, namelijk dat geld zich vermeerdert als je het alleen maar hebt. Je zet het op de bank en je krijgt rente. Dat is het onnatuurlijkste wat maar kan bestaan, het is eigenlijk enorm onzinnig. Je doet helemaal niets, je zet je geld op de bank – geld dat je misschien ook niet door arbeid maar door een erfenis hebt gekregen – en je krijgt daarvoor rente. Dat is volkomen onzinnig!”

Dat wat nu complementair geld genoemd wordt, was in het verleden heel gewoon ‘geld’: eeuwenlang hadden steden of regio’s hun eigen munt waarmee binnen de ‘eigen economie’ betaald kon worden. Daarnaast was er ook ander geld, dat vooral gebruikt werd om te handelen met goederen van buiten de eigen economie. Pas in de afgelopen eeuwen is dit regionale geld verdwenen en maakte plaats voor de nationale munt. Een volgende stap in dit proces wordt gevormd door de euro: een munt die in verschillende staten de wettelijk erkende ‘nationale munt’ is.

Altijd echter, werd hier of daar geprobeerd naast het nationale geld ‘complementaire geldsystemen’ op te zetten. Complementair geld, ook wel ‘community currency’ genoemd (gemeenschapsgeld) kan om verschillende redenen interessant zijn; het kan bijvoorbeeld worden ingezet om de economische ontwikkeling in een regio te versterken, om ombenutte capaciteit van bedrijven in beweging te brengen of om het sociale klimaat te versterken.