Dat hij in de race was, was misschien nog wel de grootste verrassing. Onder economen sloeg het nieuws dat Rudolf Steiner de Nobelprijs voor economie is toegekend in als een bom.
“Deze hadden we niet zien aankomen”.

De meeste economen durfden nog geen commentaar te leveren. Het feit dat zij volledig onkundig zijn van het economisch gedachtengoed van de kersverse Nobelprijswinnaar zal daar mede debet aan zijn. In kringen rond de jury in Stockholm werd gesuggereerd dat Steiners naam al enkele jaren genoemd werd in de geheime beraadslagingen. Daarbij was aanvankelijk ook onduidelijkheid over de vraag of de Nobelprijs postuum zou kunnen worden gewonnen. Maar de jury heeft aan die overwegingen dit jaar op robuuste wijze een punt gedraaid.

Uit het juryrapport:
“Het economische werk van Rudolf Steiner is na bijna een eeuw nog altijd van een sprankelende originaliteit. Waar de oppervlakkige beschouwer misschien zou menen dat hij de economische wetenschap op zijn kop zet, leert een nadere beschouwing dat hij de economie een fundament geeft op basis waarvan de complexe processen in een door kapitaal en arbeidsdeling tot wereldeconomie geworden netwerk, niet alleen doorzien maar ook gestuurd kan worden.
De juiste prijs als kernvraagstuk van de economie; de introductie van het concept van de organische geldkringloop, met als cruciaal element wat Steiner ‘schenkgeld’ noemde; het benadrukken van samenwerking als natuurlijk en inherent economisch principe; zijn uitwerking van de verbinding van kapitaal aan uitgeoefende ondernemerscapaciteiten – de econoom Rudolf Steiner gaf de meest belangwekkende aanstoot tot de vernieuwing van de economische theorie en praktijk.
Dat de economische gemeenschap dit niet eerder heeft onderkend betreurt ons meer dan wij zeggen kunnen en heeft er mede toe geleid dat de wereld zich in een deplorabele toestand bevindt.
Wij wilden niet langer zwijgen”, aldus het Nobelprijscomité.

 Drs. Teentjes

In de aflevering van Zomergasten op zondag 7 augustus was Arjen Lubach te gast, cabaretier, tv-presentator, schrijver en meer. In zijn programma Lubach op Zondag plaatst hij meermaals kritische kanttekeningen bij de effecten van het moderne kapitalisme, een instituut als het koningshuis of andere achterhaalde zaken. Op het gebied van humor grensverleggend: in Zomergasten nam hij een beeldfragment op met daarin een opeenstapeling van grove humor over zaken die ik hier niet eens wil aanduiden. – Een modern, ruimdenkend mens, die Arjen Lubach?

Dat hij zich in Zomergasten fervent tegenstander van elke vorm van godsdienst toonde, kan als een modern trekje gezien worden. Net zoals dat hij zich – het een vloeit in zijn wereld uit het ander voort – als een pure rationalist beschouwt. Rationaliteit en het ageren tegen religiositeit, al bijna anderhalve eeuw sieren zij die zich als ‘modern’ beschouwen zich er graag mee.

Terwijl Volkswagen wereldwijd in het defensief gedrongen is wegens het toepassen van sjoemelsoftware die ervoor zorgde dat de emissiecijfers tijdens tests worden gemanipuleerd, ontvouwde de Nederlandse importeur van Volkswagen, Pon, gistermiddag tijdens een bijeenkomst met alle Volkswagendealers in Nederland een stoutmoedig plannetje.

“De volgende keer dat wij elkaar zien”, bezwoer Pon, “zijn wij niet in deze kring bijeen maar bevinden zich ook vertegenwoordigers van onze klanten, werknemers, toeleveranciers, milieu-organisaties, energieleveranciers, wetenschappers, kredietverstrekkers  en anderen in ons midden. Volkswagen raakt namelijk alleen uit de prut wanneer we moedig voorwaarts bewegen en de inspiratie daartoe ligt in ons verleden.”

De leraar moet weer aan de macht komen, aldus een artikel in de Volkskrant van vandaag. SGP, D66 en CDA zoeken in de kamer naar steun voor een wetsvoorstel dat de macht van de Onderwijsinspectie beperkt en scholen ruimte geeft het onderwijs naar eigen inzicht vorm te geven.
Het zal tijd worden.
Artikel 23 van de Grondwet stelt dat scholen zelf bepalen hoe ze het onderwijs organiseren, mits ze aan de deugdelijkheidseisen voldoen. En die handelen over hoofdpunten als gekwalificeerd personeel, verplichte vakken en het aantal lesuren.

De regelzucht van ministerie en inspectie gaat veel en veel verder. Het onderwijs in Nederland heeft zich decennia lang laten omvormen tot de eenheidsworst die het nu is. ‘Professionals’ (zij die in het onderwijs werkzaam zijn) laten zich alle kanten op sturen. Grofweg hebben ze in het huidig onderwijs twee mogelijkheden: willoos meedraaien in de mallemolen die lui die buiten de praktijk van het onderwijs staan van het onderwijs willen maken en vergeten waar het in het onderwijs feitelijk om draait – of vasthouden aan die kern en de bevlogenheid die ze ooit voor hun vak hebben gevoeld en geleidelijk aan vermalen worden in het steeds klemmender keurslijf waarin ze hun werk moeten doen.

Wanneer we het onderwijs zouden beoordelen naar wat het doel van onderwijs zou moeten zijn (het stimuleren van het kind in zijn volledige ontwikkeling) dan gaan er louter onvoldoendes vallen:
– voor de politiek die in de illusie verkeert dat zij zich met het hoe, wat en wanneer van het onderwijs zou moeten bemoeien
– voor ambtenaren en inspectie die vanachter hun bureau en aan de hand van betekenisloze formulieren de regelzucht vorm geven en controleren
– voor de onderwijsprofessionals die zich als blatende schaapjes het gezag van ambtenarij en inspectie volgen
– voor de ouders die hun kind braaf naar een school sturen en zich geen enkele gedachte vormen over welk onderwijs voor hun kind het passende zou zijn.

Wegens onderpresteren zouden alle betrokkenen eigenlijk moeten blijven zitten. Maar dat toch liever niet: laat ze in hemelsnaam in beweging komen!

Drs Teentjes

Naar het schijnt werd er vandaag hier en daar feest gevierd naar aanleiding van het feit dat de Nederlandse Grondwet 200 jaar oud is. Vanaf het instellen van de Grondwet ontwikkelde de democratie hier ten lande zich in stapjes tot wat zij nu geworden is.

Feest!

Interessant bericht in de Volkskrant vandaag.
In 2013 werden er, dankzij een kerstboom aan subsidie en fiscale maatregelen, 8.009 auto’s verkocht van het model Mitsubishi Outlander PHEV. Een wanstaltig gedrocht van een auto, maar wel een hybride: een auto die 30 (jaja: 30!) km elektrisch kan rijden alvorens op benzine over te gaan. (Als de berijder de auto althans braaf aan de stekker oplaadt).