Waarom alleen op de kleintjes letten?

Albert Heijn doet in drie AH to go-winkels een experiment: klanten die dat willen kunnen voor hun kopje koffie de ‘echte prijs’ betalen. In die echte prijs is een bedrag opgenomen voor de schade die door de productie aan het milieu is toegebracht en is een hogere vergoeding berekend voor de nu onderbetaalde arbeid.
Een mooi idee? – Maar waarom zou AH alleen op de kleintjes letten?

Samen met True Price, dat een rekenmethode heeft ontwikkeld om verborgen kosten te kunnen berekenen, heeft AH de prijzen van de meeneemkoffie onder de loep genomen. De ‘echte prijs’ van een kopje koffie is € 2,08, acht cent meer dan de gewone prijs. Een kopje espresso kost 6 cent meer dan gewoonlijk, een koffie verkeerd met havermelk 36 cent.

Het is ook dringend nodig dat producten gaan kosten wat ze moeten kosten: degenen die meewerken aan een product moeten een fatsoenlijk inkomen ontvangen. En schade aan het milieu moet worden voorkomen, en als dat niet mogelijk is worden gecompenseerd.

Maar AH lijkt wel zó gericht op de kleintjes, dat de grote stappen uit beeld blijven. In 2022 realiseerde Ahold een winst van 3,7 miljard, op een omzet van 87 miljard. – Hoe verhoudt die winst zich tot de échte prijs’?

Een wonderlijk proces: prijsvorming. Aan de ene kant: de prijs drukken door onderbetaling van arbeid en milieuschadelijke productie. Aan de andere kant: de prijs verhogen ten behoeve van de belangen van de aandeelhouders.

Gas geven met de rem erop.

Wanneer AH de zaken eens vanuit een groot perspectief zou willen bekijken: op sleipnir.nl is te zien hoe het anders kan.

Activiteiten

Bergen (NH), 25 april
Koos Bakker: Basisideeën op weg naar een menswaardige wereldeconomie

Deze avond gaan we in op de rol van de economie in de grote maatschappelijk verhoudingen en wereldvraagstukken, maar ook in onderlinge sociale betrekkingen én in ieders persoonlijk leven.
Dit gaat ons allemaal aan. Hoe kan je daarin positieve veranderingen tot stand te brengen? Met kleine stappen voor iedereen bereikbaar kun je toch ver komen.

Harmoniegebouw
Plein 38, Bergen

Tijd: 19.30-21.30 uur
Bijdrage aan de kosten: € 7,00
Aanmelden: socialedriegeleding@protonmail.com

Breda, 25 april, 9 en 23 mei
Drie avonden met Hendrik Brandsma en Jan Keen

Bijna 100 jaar geleden ontwikkelde Rudolf Steiner zijn ideeën over de samenleving. Voor een gezonde samenleving was het in zijn ogen noodzakelijk in te zien dat deze bewust is opgebouwd vanuit de drie geledingen: politiek, cultuur en economie. Hij zette zich hiermee af tegen de eenheidsstaat die toen en nu nog steeds gangbaar is.

Deze gedachten zijn volgens ons nog altijd actueel om huidige maatschappelijke problemen oplossingsgericht te benaderen.

Gedurende drie bijeenkomsten willen wij de Sociale Driegeleding toelichten en samen met de aanwezigen bespreken in welke mate zij in deze tijd behulpzaam kan zijn bij de aanpak van maatschappelijke vraagstukken.

Rudolf Steiner School
Minckelersstraat 27, Breda

Tijd: 20.00 tot 22.00 uur
Vrijwillige bijdrage

Info en aanmelden via jankeen@ziggo.nl

Eerste Driegonaal Pocket verschenen


Het thema ‘basisinkomen’ is in Driegonaal in meerdere, soms uitvoerige artikelen aan de orde geweest. In de actualiteit duikt het steeds weer op. Voorstanders van invoering van het basisinkomen zijn gemotiveerd en kregen een duwtje in de rug van Rutger Bregman.
Maar hoe verhoudt het basisinkomen zich met de sociale driegeleding en Steiners gedachten over arbeid en inkomen? – Om datgene te bereiken wat de voorstanders van het basisinkomen wensen, is er iets heel anders nodig, en mogelijk, ‘iets’ dat geen gedachtenconstructie is maar dat berust op wat nu al sociale werkelijkheid is maar nog niet onderkend…
De eerste Driegonaal Pocket, met bijdragen van Marc Desaules, John Hogervorst en Rudolf Steiner die eerder in Driegonaal verschenen, is een feit (en er volgen er meer):
Basisinkomen: er is een beter alternatief
ISBN 9789492326874
66p  | € 10,00   

Meer info: KLIK HIER

Verschenen: Driegonaal jrg. 38 | nr.6

Met in dit nummer onder meer:

Anne van Ginkel; uit het interview met Frank Dekker:
Hoe werkt de driegeleding in jouw bedrijf?
“In alles, het is de manier van leven. Het heeft te maken met zorg voor mijn medemens, ik ben een zorgzaam type. Wij gaan zorgvuldig met de aarde om, zo leven wij. Ik vind dat mensen eerlijk betaald moeten worden. Bij de sociale werkplaats moet je eerlijk met de werkers omgaan, zodat ze een houvast krijgen in de maatschappij, want het is belangrijk werk dat ze doen. En op het punt van bezit: ik hoef geen bezit. Ik hoef geen huis, ik wil gewoon wonen. Ik hoef geen bedrijf, ik wil gewoon werken. Die uitstraling wil ik ook hebben. We moeten zorgen dat we eilandjes creëren in de wereld, waar het goed is en waar we elkaar kunnen vertrouwen.
De driegeleding moet je gewoon leven.”

 

John Hogervorst
Geld in het drieledige sociale organisme

“In de economie wordt op twee manieren waarde geschapen: doordat de mens door middel van zijn arbeid de natuur bewerkt (mijnbouw, landbouw, …), en doordat het menselijke vernuft, de menselijke geest, de arbeid organiseert en daarmee productiever maakt (verbetering van arbeidsprocessen, toepassing van technologie, …). De geschapen waarde drukt zich uit in geld en naarmate de productiviteit van de economie stijgt neemt de waarde (in geld) die beschikbaar is voor het werken buiten de economie toe.
Het is de taak van het rechtsleven om te waarborgen dat deze waarde ook daadwerkelijk als inkomen naar de mensen die buiten de economie werkzaam zijn stroomt. Let wel: het is niet de taak van het rechtsleven die waarde te verdelen (toe te wijzen), maar om ervoor te zorgen dat die waarde naar het geestesleven stroomt. – In de huidige praktijk zien we dat een aanzienlijk deel van deze waarde een andere bestemming krijgt en stroomt naar degenen die, op grond van het eigendomsrecht, over grond en kapitaal beschikken.
Deze toe-eigening is een inbreuk op het gemeenschappelijk belang en een aantasting van de ontwikkeling die een vrij en vruchtbaar geestesleven op gang zou kunnen brengen. Hier ligt de reden voor het feit – zoals we in onze tijd indringend kunnen beleven – dat we ‘niet klaar zijn voor de toekomst’ en worstelen met de problemen die in het recente verleden veroorzaakt zijn. Het geestesleven is in onze tijd als een patiënt die in coma wordt gehouden en wordt behandeld door dokter Staat, die de patiënt aan het bed gekluisterd heeft, en dokter Economie, die de patiënt buiten bewustzijn houdt. (Rond de koffieautomaat van het ziekenhuis wordt vernomen dat dokter Staat en dokter Economie ook het bed met elkaar delen).”


Luuk Humblet

De Tempelridders en het bankwezen

“De handel tussen Europa en de oriënt kon immers in de praktijk niet tot bloei komen zonder een goed functionerend geldtransactiesysteem, oftewel een bankwezen. Wie een handelskaravaan wilde uitrusten om specerijen en damast uit de oriënt te halen, moest het natuurlijk niet in zijn hoofd halen om het daartoe nodige goud als betaalmiddel op de heenreis mee te nemen; hij zou er nimmer Palestina mee bereiken. Nu lieten hun kloosterburchten de Tempelridders toe aan schatbewaring te doen. Een koopman kon dus zijn klinkende munt bij één van de Europese ordehuizen van de Tempelieren deponeren tegen ontvangst van een promesse die hij bij een ordehuis in Palestina weer tegen goud of zilver in kon ruilen. Bovendien verstrekten de Tempelridders aanzienlijke leningen, ook aan vorsten.

De Tempelorde werd de rijkste organisatie in Europa, maar zonder dat de ordeleden, zelfs de hoogste leiders, ook maar iets bezaten (een Tempelier mocht zelfs geen geld bij zich dragen). Alle geldtransacties van de Tempelieren gebeurden dan ook de facto op volstrekt onbaatzuchtige wijze. Zij gebruikten het geld niet om te heersen, maar om anderen dienstbaar te zijn. Met andere woorden: de Tempelieren creëerden een altruïstisch financieel wezen, geld zonder macht!”

– Boekbespreking
Ronald Meester / Wetenschap als nieuwe religie

“Als álles wetenschappelijk aangetoond moet worden, is wijsheid ver te zoeken”

Activiteiten in de komende weken

Zeist, zaterdag 25 maart
Harrie Salman: de spirituele bijdrage van Midden en Oost Europa (in de machtsstrijd tussen Rusland en de VS)

(voordracht, gevolgd door gesprek)
Verschillende volkeren kunnen vanuit hun historische ontwikkeling hun bijdragen leveren aan de ontwikkeling van de cultuur. In veel gevallen misbruiken belangengroepen deze bijdragen en buigen ze in hun voordeel om, zodat volkeren tegen elkaar worden opgezet in plaats van dat zij gaan samenwerken om de belangen van de mensheid te dienen. In de 20e eeuw is dit op grote schaal gebeurd door de elites van de Angelsaksische landen. Oorlogen tussen Europese landen zijn door hen georganiseerd, en daarnaast hebben zij op wereldschaal hun economische imperia gevestigd.

In dit grote speelveld tussen Amerika en Azië hadden de Midden-Europese volkeren een tussenpositie kunnen innemen om een derde weg met eigen sociale en spirituele inspiraties te openen. Daarmee zouden ook globaal de tegenstellingen tussen Oost, West en Zuid kunnen worden overbrugd, in een spirituele cultuur en rechtvaardige samenlevingen. In de Midden-Europese cultuur leefde een sterke drang de krachten van het vrije Ik tot ontwikkeling te brengen, waarmee de tegenstelling tussen het extreme individualisme van het Westen dat alleen op de materiele wereld is gericht, en het anti-individuele collectivisme van het Oosten kan worden overwonnen. In Midden-Europa zijn in de Sociale Driegeleding impulsen verschenen waarmee een samenleving kan worden opgebouwd waarin het vrije Ik een rechtvaardige samenleving kan inrichten, waarin het egoïsme wordt begrensd en het collectivisme wordt opengebroken.

We leven in een tijd waarin de spirituele en sociale bijdrage van Midden-Europa op alle mogelijk manieren wordt verhinderd. We zien nu in alle openbaarheid de opkomst van een technocratisch totalitarisme met een door de financiële elites gecontroleerde wereldregering, die ook de rijkdommen van Rusland in haar greep wil krijgen. De geest van Midden-Europa moet nu op wereldniveau weer tot leven worden gebracht. Wat we daarvoor kunnen doen is de vraag waarover deze voordracht het gesprek wil openen.

Opgave: is wenselijk en kan bij Els van Dongen: fiederels@ziggo.nl
Locatie: Rafaëlkerk, van Tetslaan 4, Zeist
Datum en tijd: 25 maart, 13.00 – 17.00 uur
Entree:  15,- Gelieve contant en gepast meenemen.
Organisatie: Kerngroep Sociale Driegeleding: Els van Dongen, Feiko van der Veen, Henk Hupkes, Coen Graaf

Zutphen, 1 april
Symposium: Onderwijs voor de toekomst!  – De vrijheid van de leerkracht als noodzaak

Wij denken dat ‘leerkracht’ een van de mooiste beroepen van de wereld is. Tegelijkertijd zijn ziekteverzuim en uitgebrande collega’s aan de orde van de dag. Onderwijs dat toekomstgericht en -bestendig is vraagt om een andere aanpak. Want dat afwezige of overspannen leerkrachten onwenselijk zijn voor de leerlingen is onbetwist. Hoe kunnen we dus het onderwijs zo vormgeven zodat het voor leerkrachten – en daarmee ook voor kinderen – gezondmakend is? Dit vraagt om onderzoek.
Wat is waarachtig onderwijs?
Wat geeft kracht om jouw eigen koers te varen?
Welke voeding heb jij nodig om vitaal les te kunnen geven?
Vanuit de vraag wat er allemaal in jou naar boven zou kunnen komen wanneer er niemand ‘boven’ jou staat, volgt alweer de volgende: Kan een zelfsturend college tot minder werkdruk en meer werkplezier leiden?
Bij Auryn hebben we hier veel ideeën over en hopen je enthousiast te kunnen maken. In dit licht hebben we een programma voor deze dag samengesteld – alles in het teken van inspiratie voor jou, voor je leerlingen en voor de toekomst!
Met bijdragen van: Philip Bakker, John Hogervorst, Jacques Meulman en Adam Rickets
Organisatie: Vrije Leerkrachten College Auryn
Zie: www.vc-auryn.nl

Economie anders!

4 en 18 maart (in De Zonneboom, Leiden)
Economie anders!
twee workshops met John Hogervorst

De economie zoals we die kennen kraakt in al haar voegen.
Enerzijds kunnen we in de economie waarnemen hoe productieprocessen verbazingwekkend efficiënt zijn ingericht; hoe doordacht goederenstromen op elkaar aansluiten en hoe de (westerse) consument uit een enorme verscheidenheid aan producten kiezen kan.
Anderzijds zien we hoe dat alles gepaard gaat met onderbetaling of uitbuiting van mensen die in de economie werkzaam zijn; met een absurd groeiende rijkdom van een kleine groep mensen; met de aantasting van de aarde en met manipulatie van de consument.
Om erger te voorkomen moeten we de economie op een andere basis plaatsen.

In twee bijeenkomsten gaan we ontdekken dat de economie werkelijk veranderen kan en ontwikkelen we een beeld van die andere, ‘gezonde’ economie.
Daarbij behandelen we verschillende thema’s, zoals:
– de betekenis van arbeid, voor de werkende mens en voor de economie
– hoe zorgen we ervoor dat we voor alles wat we consumeren ‘de juiste prijs’ betalen?
– wat kunnen we doen om het najagen van eigenbelang in de economie te voorkomen?
– welke ervaringen zijn er opgedaan met ‘een andere economie’?
– wat is de rol en de betekenis van ‘geld’ en hoe komen we tot een gezonde geldkringloop?
– wat is de betekenis van de economie binnen het geheel van de samenleving?

Data:  zaterdag 4 en 18 maart
Tijd:  11.00 tot 14.15 uur
Kosten:  € 60,00 (inclusief BTW)
www.zonneboom.nl

Serieus aan de slag: geld & economische associaties


20-22 januari, Emmen
Het geld en de geldorde
Seminar met Heidjer Reetz uit Hamburg

Het seminar bestaat uit vier delen:
I. Wat is geld? In het eerste deel gaat het om elementaire vragen. Die zullen we behandelen op basis van de geschiedenis van het geld.
II. Het geldprobleem van de huidige tijd en het ontstaan daarvan
III. De functies van geld die voortvloeien uit de arbeidsdeling
IV. Het mysterie van het geld

Van vrijdagavond 19.30 tot ca zondagmiddag 16.00uur
Locatie: BD boerderij ’t Leeuweriksveld nabij Emmen
Het seminar is in het Duits, indien nodig wordt er vertaald.
Een uitgebreider programma is beschikbaar.
Nadere info + aanmelden: wenkkamphuis@gmail.com

29 januari, Zeist
Economische associaties –
inleiding en workshop door Luuk Humblet

Economische associaties zoals door Rudolf Steiner bedoeld in zijn cursus ‘Economie’ uit 1922, zijn na honderd jaar nog nergens op enige schaal van betekenis gerealiseerd. We bevinden ons dus op grotendeels onontgonnen terrein.
Luuk heeft, samen met zijn vrouw Mia, hier zijn levenswerk van gemaakt.  De natuurvoedingswinkel De Blauwe Bloem, opgericht in 1976 was vanaf 1987 tot 2020 een levendige oefentuin voor associatieve economie. Samen met hun klanten en enkele leveranciers zochten ze naar het vormgeven van het associatieve samenwerken in de praktijk.
Luuk zal, naast het delen uit deze rijke bron van praktijkervaringen, ook theoretisch dieper ingaan op het thema van ‘economische associaties’.

De middag is voor iedereen toegankelijk, dus mocht je nog andere geïnteresseerden kennen, dan zijn zij van harte welkom. De organisatie is in handen van de Kerngroep voor sociale driegeleding.
Opgave: is wenselijk en kan bij Els van Dongen: fiederels@ziggo.nl
Locatie: Rafaëlkerk, van Tetslaan 4, Zeist
Tijd: 13.00 – 17.00 uur
Entree: € 20,- (svp contant en gepast meenemen)

Nieuwsbrief

De Driegonaal-nieuwsbrief verschijnt onregelmatig. Registreer hier!



Sociale netwerken