Juist met de inzet van de nieuwste technologie is het in principe mogelijk dat productieketens zichtbaar worden gemaakt. Doet u even de ogen dicht?

De boer gaat over het land en zaait op zijn bewerkte akker. De zon verwarmt de aarde, een voorjaarsbuitje draagt bij aan een lekker vochtig en broeierig klimaat, kiemblaadjes openen zich. Stengeltjes groeien snel omhoog, de akker kleurt geleidelijk groen, van groen naar goud en… er wordt geoogst, bewerkt, vervoerd, gebakken en hup: daar ligt het brood op uw bord!

Waarnemers bejubelen de waarde die Apple op dit moment zou vertegenwoordigen. De betekenis van de introductie van de iPhone5 voor de Amerikaanse economie lijkt zodanig dat je haast zou geloven dat de wereldeconomie de crisis van de afgelopen jaren eindelijk achter zich gaat laten, louter en alleen door de komst van de nieuwe iPhone.

Als er een kapitalistische kerk zou zijn, was Steve Jobs, direct na zijn overlijden al zalig verklaard, inmiddels toegetreden tot het gezelschap van heiligen.

De introductie van de iPhone 5 in Europa liep in Oberhausen bijna uit op taferelen waarbij die in het Groningse Haren zouden verbleken. Bij de introductie in Nederland, afgelopen vrijdag, liep alles geordend. De kooplustigen in de nachtelijke wachtrijen werden voorzien van koffie en formulieren, en dus liep alles gesmeerd. Jammer dat er niet genoeg van die nieuwe apparaatjes waren. Nederland moet weer een week of vier wachten voordat er weer wat beschikbaar komen.

Fascinerend hoe Apple de vraag naar zijn apparaatjes weet te creëren en in stand te houden, hoe enig concreet verband tussen prijs en product volledig opgelost is in iets dat met ‘beleving’ te maken heeft en hoe het vooralsnog onaantastbaar lijkt voor de werkelijkheid van de eigen productieketen.

Daags na het bijna-drama in Oberhausen stond de boel in één van de fabrieken waar de Apple-apparaatjes in elkaar worden gezet flink op zijn kop. Tweeduizend werknemers van de Foxconnfabriek gingen op de vuist. In deze fabriek worden de achterkantjes (!) van de iPhone5 gemaakt. Een deel van de fabriek werd gesloopt, auto’s werden vernield en vijfduizend man politie hadden meerdere uren nodig om de orde te herstellen.
Men was het stadium van koffie en formulieren kennelijk voorbij.

Dat lijkt ook wel verklaarbaar: de slechte arbeidsomstandigheden bij Foxconn, een gigantisch bedrijf dat onder andere produceert voor Apple, Acer, HP, Dell en Microsoft, dateren niet van vandaag of gisteren. Zelfmoord onder de werknemers, werkweken van 84 uur, onveilige werkomstandigheden (explosies in twee fabrieken in 2011) en natuurlijk: lage lonen.

Foxconn zegde eerder toe de lonen met een kwart te verhogen. Daarmee zou, let u nog even op, de productie van een iPhone tien dollar gaan kosten in plaats van acht. Die belofte, daterend uit 2011, is men nog niet nagekomen.

Aan de vruchten herkent men de boom, zo staat in de bijbel. Dat lijkt in dit geval wat moeilijker. Maar het zal toch tegenwoordig niet zo moeilijk zijn om, met dankbaar gebruik van de modernste technologie, het hele productieproces van bijvoorbeeld de iPhone5 realtime en continu zichtbaar te maken?
Dan kunnen we zien hoe ver de appel van de boom valt.